CORTICOID – LỢI BẤT CẬP HẠI

Thuốc corticoid được đề cập ở đây được gọi đầy đủ là glucocorticoid. Gluco-corticoid là một hormon vỏ thượng thận có tác dụng thúc đẩy tổng hợp glucose từ protid, thải trừ K+, giữ Na+ và kiềm chế tác dụng của ACTH.

Gluco-corticoid tự nhiên có hai loại chính là Cortisol (Hydrocortison) và Corticosteron. Trong lâm sàng, các chế phẩm corticoid đều là dẫn xuất của cortisol hay hydrocortison, còn được tổng hợp từ acid mật, từ thực vật, và tổng hợp hóa dược. Gluco-corticoid gây tác dụng giảm đau gián tiếp thông qua tác dụng chống viêm.

Thuốc corticoid dùng trong điều trị gồm nhiều loại: dexamethason, prednison, prednisolon, methylprednisolon, triamcinolon…Các nhóm thuốc này rất đa dạng, nhiều chủng loại và mỗi loại lại có tên thương mại khác nhau.

CORTICOID có tác dụng gì?

• Chống viêm, chống dị ứng , ức chế hệ miễn dịch.
• Giảm đau, trị các bệnh xương khớp, các bệnh tự miễn, dị ứng ngoài da và hệ hô hấp, bệnh suy tuyến thượng thận.
• Các bệnh về mắt.
• Trong mỹ phẩm : Corticoid là dược phẩm chống viêm mạnh, được dùng trị các mụn viêm, mụn mủ. Làm giảm nhờn da mạnh do ức chế nhanh mạnh tạm thời các tuyến bã nhờn, mụn cám nhờ vậy giảm cho đến mất. Làm mất đi chứng dày sần sùi da, mang lại làn da căng mọng chỉ trong vòng 12 – 24 tiếng sau khi bôi. . Các vết nám, tàn nhang, vết nhăn nhạt màu dần, thậm chí biến mất trong vòng một – hai tuần (tùy nồng độ corticoid cao hay thấp), làn da cũng trắng sáng nhanh chóng là điều ai cũng thích do tác dụng giữ nước.

CORTICOID có tác dụng phụ nguy hiểm gì?

• Thuốc làm cơ thể giữ nước và muối gây phù nề, tăng huyết áp, nhất là huyết áp tâm thu.
• Loãng xương nhất là các xương cột sống, dẫn tới người bệnh nhược cơ rất dễ bị gãy xương, lún xẹp cột sống.
• Bệnh nhân nhược cơ cũng dễ bị nhiễm khuẩn do thuốc corticoid ức chế hệ miễn dịch của cơ thể
• Thuốc còn gây rối loạn dung nạp glucose hoặc đái tháo đường.
• Viêm loét dạ dày, một số trường hợp bị chảy máu dạ dày cũng là những biến chứng mà người bệnh nhược cơ dễ mắc phải khi điều trị bằng corticoid.
• Suy thượng thận: khi bệnh nhân nhược cơ được chỉ định điều trị corticoid liều cao và kéo dài (trên 2 tuần) sẽ gây ức chế sự sản xuất ACTH của tuyến yên theo cơ chế feedback ngược. Hậu quả là tuyến thượng thận sẽ ngừng hoạt động, thậm chí bị teo và bệnh nhân nhược cơ sẽ bị rơi vào tình trạng suy thượng thận. Suy thượng thận là một trong những tác dụng phụ của corticoid mà thường gặp nhất nhưng các triệu chứng không đặc hiệu và diễn biến âm thầm nên hay bị bỏ qua.

• Thuốc còn làm da mỏng, dẫn tới dễ bị xuất huyết dưới da khi tiêm truyền hoặc va đập.
• Các vết loét, vết mổ khó liền do corticoid ức chế quá trình liền vết mổ.
• Trẻ nhược cơ dùng corticoid dài ngày dễ bị lùn do corticoid ức chế tiết GH, làm giảm sự phát triển chiều cao.
• Những tác dụng phụ khác có thể gặp là mất ngủ, rối loạn tâm thần, đục thuỷ tinh thể…
• Trong mỹ phẩm làm đẹp: Cực nguy hiểm khi bôi lên da, mới đầu bôi lên da sẽ rất đẹp, trắng, mịn hết mụn nhanh, nhưng càng về lâu dài, sẽ làm viêm lỗ chân lông, làm lỗ chân lông to, da chảy xệ, không bôi thuốc sẽ bị nổi mụn và cứ thế lệ thuộc vào thuốc .